ایزو 29001

انتشار اولین استاندارد ایزوی کامل و رسمی مدیریت کیفیت مخصوص صنایع نفت، گاز طبیعی و پتروشیمی، با تغییر ISO/TS 29001 به ISO 29001، و بدنبال آن پیاده سازی نیازمندیهای استاندارد ایزو 29001 ویرایش 2020 ، ارزیابی انطباق و صدور گواهینامه معتبر ایزو 29001 ، قطعا نقطه آغاز یک تحول مهم در زنجیره سازمانهای تامین کننده کالا و خدمات برای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و همچنین سازمانهای بالادستی در خود این صنایع است.

دامنه کاربرد ایزو 29001 ویرایش 2020

استاندارد ISO 29001:2020 ، نیازمندیهای سیستم مدیریت کیفیت را برای سازمانهای تامین کننده محصول و خدمت به صنایع نفت، پتروشیمی و گاز طبیعی، تعریف می نماید.

 

ایزو 29001 ، بعنوان یک مکمل برای ایزو 9001 ویرایش 2015 ، تدوین شده است .

نیازمندهای تکمیلی و راهنمای ایزو 9001 ورژن 2015 ، برای اهداف زیر توسعه داده شده :

  • مدیریت نمودن ریسکها و فرصتهای زنجیره تامین که مرتبط با صنایع نفت، پتروشیمی و گاز طبیعی هستند
  • فراهم نمودن یک چهارچوب کاری برای همراستا نمودن نیازمندیها (الزامات) با استانداردهای تکمیل کننده بکار گرفته شده در درون صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

ایزو 9001 ویرایش 2015 ، مرحله ای از تغییر را در روش پیاده سازی سیستمهای مدیریت کیفیت در سراسر تمام صنایع ، معرفی می نماید و به این ترتیب سازمانها را ملزم می نماید تا اهمیت به مراتب بیشتری را در مورد شناسایی و مدیریت ریسکهای مرتبط با فعالیتها، فرایندها و محصولات و خدمات خروجی شان، اختصاص بدهند، بنابراین سیستم مدیریت کیفیت باید شامل فرایند مناسب برای شناسایی و مدیریت کاهش ریسکها و تحقق فرصت ها بشود.

ایزو 29001 ویرایش 2020 :

  • استاندارد ISO 9001:2015 را با نیازمندیها و راهنمایی هایی برای مدیریت نمودن ریسکهای مرتبط با بخش نفت و گاز، تکمیل نموده، و
  • چهارچوبی را برای همراستا نمودن نیازمندیها با استانداردهای تکمیل کننده که در درون بخش نفت و گاز بکارگرفته شده اند، فراهم می نماید.

با توجه به اینکه دامنه وسیعی از تامین در بخش نفت و گاز وجود دارد، از استاندارد گرفته تا مواد تخصصی، تجهیزات و خدمات، این موضوع مهم است که اطمینان حاصل شود تا رویکردهای بر پایه ریسک مرتبط، هنگام مشخص نمودن و ارزیابی نمودن نیازمندیهای سیستم مدیریت کیفیت، در نظر گرفته شده اند.

اولین ویرایش ایزو 29001 ، راهنمایی را برای سازمانهای فعال در بخش نفت و گاز ارائه می دهد تا استاندارد ISO 29001:2020 را بعنوان پایه برای سیستمهای مدیریت شان بپذیرند و نیازمندیها را بترتیب برای فراهم کنندگان محصولات و خدماتشان، طبقه بندی نمایند.

استاندارد ISO 29001:2020 ، "حداقل" نیازمندیها (الزامات) را بطوریکه مورد توافق قرار گرفته در بخش نفت و گاز ارائه می نماید تا کارفرمایان فعال در این بخش بتوانند موضوع کیفیت را مدیریت نمایند.


دانلود متن اصلی استاندارد ISO 29001:2020


انتشار استاندارد ایزو 29001

ایزو 29001 ویرایش 2020 ، بوسیله کمیته فنی سازمان ایزو ISO/TC 67 در همکاری با کمیته فنی CEN/TEC 12 سازمان استانداردسازی اروپا (CEN)، که هر دو کمیته مربوط به مواد، تجهیزات و سازه های فرا ساحلی برای صنایع نفت، پتروشیمی و گاز طبیعی هستند، بر پایه تفاهم نامه وین مربوط به همکاری فنی بین سازمانهای ایزو و استاندارد اروپا، تدوین شده است.

ایزو 29001 ورژن 2020 ، مدرک ISO/TS 29001:2010 را که یک مشخصه فنی یا technical specification است، کنسل نموده و بعنوان اولین استاندارد کامل اینترنشنال سیستم مدیریت کیفیت برای صنایع نفت، پتروشیمی و گاز طبیعی، جایگزین آن شده است.

مهمترین تغییرات استاندارد ایزو 29001 نسبت به مشخصه فنی ISO/TS 29001، همراستایی با استاندارد ISO 9001:2015 است.


ارتباط ایزو 29001 با آخرین ویرایش ایزو 9001 و سایر استانداردهای مشابه قبلی

  • ایزو 29001 ویرایش 2020 ، استاندارد ایزو 9001 ویرایش 2015 را بطور کامل و بدون تغییر ، مورد تایید قرار داده است.
  • سازمان هایی که با ایزو 29001 منطبق هستند، نیازمندیهای ایزو 9001 را نیز خودبخود، برآورده می نمایند.
  • استاندارد ISO 29001:2019 ، همانند ISO 9001:2015 ، برای ارزیابی مداوم عملکرد در برقرار نمودن رضایتمندی کارفرمایان صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، طراحی شده است.
  • ایزو 29001 ویرایش 2020 به منظور اینکه از نظر فنی معادل با API Spec Q1 (ویرایش نهم) و API Spec Q2 (ویرایش اول) باشد، طراحی شده است.

ارتباط بین نیازمندیهای (الزامات) استاندارد ISO 29001:2020 استانداردهای قبلی منتشر شده مشابه زیر :

  • مشخصه فنی ISO/TS 29001:2010
  • API Spec Q1 (ویرایش نهم) : مشخصه های مربوط به نیازمندیهای سیستم مدیریت کیفیت برای سازمانهای تولیدی برای صنعت نفت و گاز طبیعی
  • API Spec Q2 (ویرایش اول) : مشخصه های مربوط به نیازمندیهای سیستم مدیریت کیفیت برای سازمانهای تولیدی برای صنعت نفت و گاز طبیعی

را در صفحه ارتباط ایزو 29001 با ISO/TS 29001 و API Spec Q1 و API Spec Q2 ، ببینید.


ضرورت پیاده سازی و دریافت گواهینامه ایزو 29001

بسته به دامنه کاربرد قراردادهای با تامین کنندگان کالا و خدمات در بخش نفت، گاز و پتروشیمی، ملزم نمودن ایشان به اجرای سیستمهای مدیریت کیفیت که با استانداردها زیر مطابقت داشته باشد،

  • ایزو 9001
  • ایزو 29001
  • API Spec Q1
  • API Spec Q2

در سازمانهای کارفرما ، بعنوان یک روش استاندارد، محسوب می شود.

بنابراین تامین کنندگان محصولات و خدمات در بخش نفت، گاز و پتروشیمی، اغلب ملزم به دریافت گواهینامه برای سیستم مدیریت کیفیت شان بوسیله نهادهای صدور گواهینامه اکردیته و معتبر، می شوند.


تایید تامین کنندگان بخش نفت، گاز و پتروشیمی و ملزم شدن شان به دریافت گواهینامه ایزو 29001

سازمان کارفرما در بخش نفت، گاز و پتروشیمی :

  • مرحله اول- ابتدا باید ریسک محصول یا خدماتی که تامین می نماید را با توجه به تجربه گذشته یا داده های صنایع مشابه یا بوسیله ارزیابی ریسک تامین، بر پایه پیوست (انکس) C از ایزو 29001 ویرایش 2020، که بعنوان یک موضوع جدید نسبت به ISO/TS 29001:2010، به استاندارد سیستم مدیریت کیفیت ویژه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی اضافه شده، برآورد نماید.
  • مرحله دوم- سپس باید اطمینان حاصل شود که تمامی منابع تامین پیشنهادی، ارزیابی شده و توانایی و شایسته بودن آنها برای تامین کالا یا خدمات مورد نیاز، تشخیص داده شده است.
  • مرحله سوم- در مرحله بعدی، بر پایه برونداد ارزیابی ریسک (مرحله اول) و ارزیابی توانایی منایع تامین (مرحله دوم)، سازمان کارفرما نیاز خواهد داشت تا نیازمندیهای حداقلی سیستمهای مدیریت کیفیت را بر پایه رویکرد بیان شده در جدول پیشنهادی زیر ، برای تامین کنندگانش مشخص نماید :

سطح ریسک

حداقل نیازمندیهای سیستم مدیریت کیفیت

خیلی پایین

برآورده نمودن نیازمندیهای ایزو 9001 ورژن 2015

پایین

برآورده نمودن نیازمندیهای ایزو 9001 ورژن 2015 و جاییکه مقتضی است، نیازمندیهای ایزو 29001 ویرایش 2020

متوسط

دریافت گواهینامه ایزو 9001 ویرایش 2015 و جاییکه مقتضی است، برآورده نمودن نیازمندیهای ایزو 29001 ویرایش 2020

بالا

دریافت گواهینامه ایزو 9001 ویرایش 2015 و برآورده نمودن تمام نیازمندیهای ایزو 29001 ویرایش 2020 و دریافت گواهینامه ISO 29001:2020


میزان پیشرفت در پیاده سازی و دریافت گواهینامه سیستم مدیریت کیفیت، برای تامین کنندگان صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، میان مناطق (regions) و بخشهای (sectors) تامین، تفاوت وجود دارد، و بر همین اساس رویکرد زیر می تواند مورد توجه قرار گیرد :

  • در مناطق توسعه یافته، جاییکه اکثریت منابع تامین، سیستم مدیریت کیفیت دارای گواهینامه اکردیته و معتبر باشند، نیازمندیهای صدور گواهینامه ایزو 9001 ویرایش 2015 ، می تواند در سراسر تمام سطوح ریسک تامین بکار گرفته شده تا کارفرمایان صنعت نفت، گاز و پتروشیمی اطمینان بیشتری را بدست بیاورند.

  • در نواحی جدید و نوپدید، جاییکه صدور گواهینامه اکردیته و معتبر ایزو 9001 ویرایش 2015، ممکن است در دسترس نباشد یا دریافت آن کمتر معمول باشد، کارفرما می تواند دریافت گواهینامه تکمیلی ایزو 29001 را به همراه کنترل های صلاحیت (qualification) و راستی آزمایی (verification) را درخواست نماید.

  • جاییکه نیازمندیهای ایزو 29001 ویرایش 2019 مشخص شده باشند، کارفرما باید فرایندهای تضمین دهنده مناسب به منظور اینکه اطمینان حاصل شود تا نیازمندیها بوسیله تامین کنندگان در حال پیاده سازی بوده و برآورده می شوند، را برقرار نماید.

بر پایه تجربه بدست آمده از پیاده سازی نیازمندیهای ISO 29001:2020 ، رویکردهای زیر می توانند مورد توجه قرار بگیرند :

  • کارفرما ممکن است درخواست نماید که تامین کنندگان محصولات و خدمات، ترکیب گواهینامه های تحت اعتبار (اکردیته) ایزو 9001 و ایزو 29001 را به منظور کاهش نیازشان به انجام تایید صلاحیتهای جداگانه، دریافت نمایند.
  • یک سازمان ممکن است بدنبال دریافت ترکیب گواهینامه های ISO 9001:2015 و ISO 29001:2020 باشد تا از تایید صلاحیت های چندگانه مشتریان و یا  اثبات نمودن های مستقل در این مورد که سیستم مدیریت کیفیت پیاده سازی شده، سطح بالاتری از اطمینان را برای سازمان فراهم می نماید، جلوگیری نماید.

به منظور اطمینان یافتن از یک رویکرد پایدار، هر صدور گواهینامه ایزو (سیستم مدیریت کیفیت) باید فقط بوسیله یک نهاد صدور گواهی ایزو که بوسیله یک نهاد اعتباردهنده شناخته شده ایترنشنال (عضو IAF)، اکردیته یا تایید صلاحیت شده باشد، انجام بشود.

  • سازمانهای کارفرمای بخش نفت، گاز و پتروشیمی، علاوه بر الزام نمودن تامین کنندگانشان به دریافت گواهینامه ایزو 29001 ، می توانند نیازمندیهای اضافی مربوط به خودشان و ذینفعانشان را نیز به این الزامات اضافه نمایند.

توجه و هشدار !


  • پرسش ها یا ابهامات خود در ارتباط با استاندارد ISO 29001:2020 را می توانید از طریق سامانه ثبت پرسش ها، با ما در میان بگذارید .

  • تامین کنندگان کالا و خدمات برای کارفرمایان صنعت نفت، گاز و پتروشیمی و همچنین خود کارفرمایان این صنایع، برای دریافت خدمات صدور گواهینامه اکردیته بر پایه استاندارد ایزو 29001 ویرایش 2020 تحت اعتبار مرکز دولتی اعتباربخشی ایتالیا، می توانند درخواستهایشان را در سامانه ثبت درخواست صدور گواهی، درج نموده و یا مستقیما از طریق اطلاعات تماس نوبل سرتیفیکیشن ، درخواست خود را اعلام نمایند.